Centrale banken
De machtigste centrale bank ter wereld is ongetwijfeld de Federal Reserve, beter bekend als FED. Het Federal Reserve System is een stelsel van 12 federale centrale banken in de Verenigde Staten en is ontstaan op 23 december 1913 toen de Federal Reserve Act door het congres werd geloodst. Hier ging overigens heel wat aan vooraf. Onder aanvoering van John Pierpont Morgan, de grondlegger van JP Morgan, werd in 1912 in het geheim vergaderd op zijn privé(!)-eiland Jekyll Island. Een zevental topbankiers reisde op uitnodiging naar het eiland met een privérijtuig van een bekende bevriende politicus. De tocht moest uiterst geheim blijven. De aanwezigen waren afkomstig uit rijke Amerikaanse bankiersfamilies en de Rockefeller groep. Ook de Europese bankiershuizen Rothschild en Warburg waren vertegenwoordigd. Ze bespraken hoe ze het monopolie over de dollarcreatie naar zich toe konden trekken door een centrale bank op te richten naar Europees model. Daarnaast is het Federal Reserve systeem is in 1913 ingesteld als onderdeel van hervormingen in het bankensysteem door eerdere financiële crisissen, waarbij maar liefst 1748 banken failliet gingen.
“Whoever controls the volume of money in any country is absolute master of all industry and commerce.”
– James A. Garfield –
Betrouwbare naam
Om deze centrale bank aan publiek en politiek te verkopen als een overheidsoperatie moest er een betrouwbare naam worden bedacht: The Federal Reserve. Hoewel de naam Federale Reserve anders doet vermoeden, is de bank geen eigendom van de staat maar privébezit van een aantal grote banken. Door het woord ‘Federal’ te gebruiken klonk het alsof het hier om een overheidsinstantie ging, een beeld dat bewust werd nagestreefd.
Het is de Federal Reserve dus uiteindelijk gelukt het monopolie op het drukken van de Amerikaanse dollar te verkrijgen. En wie dollars mag drukken, heeft de feitelijke macht. Garfield wist het al.
Vroeger waren de meeste centrale banken in handen van rijke banken (lees private personen). Pas in de loop van de twintigste eeuw kwamen de meeste centrale banken in handen van de overheid. Nog steeds is 100 procent van de Zwitserse centrale bank en 50 procent van de Belgische centrale bank in handen van private aandeelhouders. Ook Grieken en Japanners kunnen aandelen kopen in hun centrale bank.
Lucratief beleggen
Van centraal bankieren wordt gezegd dat het, naast oorlog, drugs- en mensenhandel, een van de meeste lucratieve takken van sport is. Om een idee te krijgen hoe lucratief het is, kijken we naar de aandelenkoers van de Zwitserse centrale bank. Van de Schweizerische Nationalbank (SNBN) zijn 100.000 aandelen in private handen (48%), terwijl de rest van de aandelen in handen is van de verschillende regionale overheden en banken in Zwitserland. De handel in het aandeel van de Zwitserse centrale bank was tot een paar jaar geleden niet zo spannend, omdat de koers rond de 1000 Zwitserse frank per aandeel schommelde. Dit veranderde echter midden 2016.
Het aandeel is in een kleine 2 jaar gestegen naar bijna 9000 Zwitserse frank. Dat was een goede investering geweest, hoewel de koers daarna is teruggezakt naar het huidige niveau van ongeveer 5500 Zwitserse frank. Vanwaar die interesse in het aandeel? Misschien omdat deze bank inmiddels ook een aanzienlijk aandelenportefeuille van meer dan 135 miljard euro beheert. Gaat het goed met de waarde van deze aandelen, dan zou dat ook positief zijn voor de aandeelhouderswaarde van de Zwitserse centrale bank. Daar komt bij dat de Zwitserse centrale bank een aanzienlijke goudvoorraad en de spreekwoordelijke geldpers in handen heeft, waardoor het zo goed als uitgesloten is dat de aandelen in de toekomst waardeloos worden. Een veiliger fonds dan de Zwitserse centrale bank zul je waarschijnlijk niet vinden.
Nadeel
Het grootste nadeel van een belegging in deze centrale bank is het koersrisico en het gebrek aan liquiditeit. Omdat er maar een beperkt aantal aandelen in omloop zijn en er weinig in gehandeld wordt kan de koers sterk fluctueren. Zeker als er op één moment heel veel aandelen worden aangeboden of gekocht. Ik beleg zelf in de systemen van ElkeWeekGeld.nl. Dat levert mooie rendementen op. Zouden er centrale banken zijn die daar jaloers op zijn?
Veel succes!
Bram Voermans
Bedenker en oprichter van “Elkeweekgeld.nl”